Een Hollandse Rococo


Verkocht


Een Hollandse Slaapstoel

De stoel bestaat uit drie delen: de zitting; de rugleuning die achterover kan klappen en het bovenste deel van de zitting dat (onafhankelijk van de rugleuning) naar voren kan worden geklapt, waarbij de armleuningen als poot fungeren. Op die manier uitgeklapt, ontstaat een rustbed. Het meubel was bij uitstek geschikt voor kraamvrouwen, herstellende zieken of oudere personen die veel moesten rusten.

De rugleuning is voorzien van twee zijwangen tegen de tocht, en van een elegante, met asymmetrische bladornamenten gesneden kuif.
De vloeiende lijn die loopt van de ongedecoreerde wangen, via de voluutvormige stijlen van de armleuningen naar de knie- of knotsvormige poten, geeft de stoel ondanks zijn breedte, een sober en elegant voorkomen.

Al sinds de tweede helft van de 17e eeuw waren kraam- of ziekenstoelen bekend (in Engeland werden zij “sleeping chair” genoemd).
De 17e eeuwse stoelen hadden een ingenieuze constructie met banden die door de armleuningen liepen waardoor, als de banden losgemaakt werden, de rugleuning achterwaarts neer kon klappen, terwijl tegelijkertijd de voetensteun omhoog kwam.
Sara Rothé liet voor haar poppenhuis in 1743 nog een “... poppesieke- of kraamstoel” maken naar dat 17e eeuwse model, (afb. 1).
De ziekenstoel zoals we die hier zien en die mogelijk uit dezelfde tijd dateert als de stoel die Sara Rothé liet maken, heeft een totaal ander mechaniek en daardoor ook een revolutionair ander model dan de stoelen uit de 17e eeuw. Rugleuning en voetensteun kunnen onafhankelijk van elkaar uitgeklapt worden, wat het comfort van de stoel vergroot. De rugleuning wordt niet meer door banden op zijn plaats gehouden, maar heeft een houten steun die, ongebruikt, binnen het frame van de rugleunig wordt vastgezet. Als de rugleuning uitgeklapt wordt, rust de steun op de grond.
Mogelijk werd deze stoel vervaardigd door Robert Peters, een uit Engeland afkomstige meubelmaker die van ca. 1731 tot 1762 in Rotterdam werkzaam was. Peters introduceerde, in navolging van zijn Engelse collega-meubelmakers, al in de jaren ’30 het gebruik van mahoniehout in Nederland en was gespecialiseerd in het maken van met practische en bijzondere mechanieken uitgeruste stoelen.
Zo adverteerde hij in de Rotterdamse Courant op 19 augustus 1738 met “Leun- Machine- en Beddestoelen” en op 26 augustus 1741 met “Leun-Stoelen, seer gemackelyk voor sieke Persoonen om daer op te leggen of sitten”

Drs. Clémentine L. Diepen

Herkomst
Nederland
Periode
1740-1760
Materiaal
Massief mahoniehout, het frame gedeeltelijk van eikenhout, gefineerd met mahonie
Referentie
142-31
Afmetingen
140 x 88.5 x 90 cm

Deel dit artikel


Ontdek ook